رونمایی از کتاب «سرآمدان هنر نو»
«سرآمدان هنر نو» که این روزها از طرف نشر به‌نگار منتشر شده، کتابی است از جواد مجابی که مقالات و مصاحبه‌های او را پیرامون هنرهای تجسمی معاصر ایران و نام‌آوران و همچنین جوانان مستعد این عرصه در بر می‌گیرد. گرچه همانطور که مجابی در مقدمه کتاب اشاره می‌کند، رویکرد غالب در این کتاب، پرداختن به «سرآمدان هنر نو ایران» است و عنوان کتاب نیز بر همین اساس انتخاب شده، اما چنان‌که مجابی می‌گوید «تعدادی از هنرمندان دیگر در این کتاب از نوآمدگان و راه پویان هستند که در جوار سرآمدان به کار هنر می‌پردازند.»
مطالب کتاب سرآمدان هنر نو، از بین مقالات و مصاحبه‌هایی انتخاب شده که پیش از این در جاهای مختلف چاپ شده بوده‌اند و اکنون برای اولین‌بار در قالب یک کتاب کنار هم قرار گرفته‌اند. برخی مقالات درباره زندگی و مجموعه آثار یک هنرمند هستند و برخی درباره یک دوره کاری خاص از دوره‌های مختلف کاری یک هنرمند یا درباره یک نمایشگاه او. مقالاتی هم هستند که نویسنده در آنها به یاد کردی از یک هنرمند به مناسبت نکوداشت یا درگذشت او پرداخته است. کتاب با گفت‌وگوهایی با جواد مجابی پیرامون هنرهای تجسمی در ایران آغاز می‌شود. در گفت‌وگوی اول که از طرف «انجمن نقاشان ایران» انجام شده، مجابی به مروری تاریخی بر هنرهای تجسمی ایران از مشروطه به بعد پرداخته است و از رابطه هنرمند و نقاش ایرانی با جامعه سخن گفته است. گفت‌وگوی بعدی کتاب با عنوان «تاملی پر از شک و شوخ‌چشمی»، درباره طنز و تحولات کاریکاتور ایران است و با توجه به اینکه مجابی خود طنزنویس است و اهل تامل در مورد انواع طنز، گفته‌هایش در این باب خواندنی است. بعد از این دو گفت‌وگو، گفت‌وگوی مجابی را می‌خوانیم با جلیل ضیاءپور، یکی از قدیمی‌ترین نقاشان مدرن و از بنیانگذاران مجله خروس‌جنگی.
مقالاتی درباره منوچهر شیبانی، حسین زنده‌رودی، ابوالقاسم سعیدی، علیرضا اسپهبد، ابوالحسن صدیقی، مارکو گریگوریان، اردشیر محصص، عباس جلالی‌سوسن‌آبادی، صادق بریرانی، نیکزاد نجومی، محمد احصایی، کامبیز درمبخش و بسیاری دیگر از هنرمندان ایرانی معاصر عرصه هنرهای تجسمی از دیگر مقالاتی است که در کتاب «سرآمدان هنر نو» به چاپ رسیده است. مجابی در مقدمه این کتاب درباره ترتیب این مقالات و نحوه ارایه‌شان به صورت کتاب حاضر می‌نویسد: «چون فراهم‌کردن این مجموعه از پیش اندیشیده و سامان‌یافته نبوده بلکه به سالیان بسیار به مناسبت‌هایی نوشته شده است، نباید توقع داشت که بین این یادداشت‌ها نوعی هماهنگی انداموار و تناسب مقداری و رده‌بندی ارزشی وجود داشته باشد… من مطالب چاپ‌شده‌ام را در این کتاب آورده‌ام و طبعا در آرشیو مقالاتم این نوشته‌ها در همین اندازه و کیفیت وجود داشته است و بعدا در تبویب کتاب آن را زیاد و کم نکرده‌ام؛ چراکه نشریات هنری این‌ها را به همین صورت منتشر کرده‌اند و من دستکاری در این حافظه جمعی را روا ندانسته‌ام.» بررسی انتقادی جنبش هنر مدرن ایران، بازنگری محور چرخش به هنر نوین، مرغان مرگ‌اندیش هنر تجسمی، کارایی اقتصادی و فرهنگی گالری، یاری هنر و هنرمند ایرانی، چند عکس فوری از بهمن محصص و مردگان هم می‌توانند شاد باشند، عنوان برخی مقالات کتاب، سرآمدان هنر نو است. آنچه در ادامه می‌آید قسمتی است از مقاله خواندنی مرغان مرگ‌اندیش هنرتجسمی، از این کتاب: «داوری شتاب‌زده نداشته باشیم که امروزه مرگ‌اندیشی فقط در جوامع بسته یا توسعه‌نیافته بر اثر اختناق و این حرف‌ها رخ می‌دهد، آثار نقاشان اکسپرسیونیست آلمان و کوبیست‌های فرانسه و چیدمان‌های هنرمندان آمریکایی پر است از مرگ‌اندیشی و زوال عقل و سلطه جنون و یاوگی. مرگ‌اندیشی در عصر ما بیشتر از آنکه در مکانی باشد با زمانی است.
چیزی در روابط بشری حادث شده که تخیل و تامل انسانی را با وسوسه آخر زمانی و دغدغه‌های آپوکالیپتیک[قیامت‌وار] آغشته است. آیا تجربه هولناک دو جنگ‌جهانی، کوره‌های آدم‌سوزی هیتلری، ١٣میلیون قربانی اردوگاه‌های استالینی، تجربه‌های موحش کشورهای ریز و درشت توتالیتر… بشر معاصر را از زندگی پر امن و آسایش و صلح‌آمیز ناامید نکرده است؟ اینکه در ده‌کوره‌ای در نیجریه یک نقاش همان ترسی را انعکاس دهد که روزی سیمون دوبوار در قلب پاریس اعلام کرده بود، شگفت‌آور است و این همان اخطاری بود که اوپن‌هایمر هم در جایی دیگر از آن به‌گونه‌ای دیگر سخن گفته بود. دنیا شوربختانه بر اثر شبکه ارتباطات به هم متصل شده است. آگاهی‌های عمومی گاه چون خون و گاه چون زهر در عروق ما آدم‌های این عصر جریان می‌یابد. وقتی دوبوار گفت تمامی فرهنگ انسانی در برابر یک بمب اتمی به چه می‌ارزد؟ نقاش و سینماگر و شاعر ایرانی این پیام موحش و واقعی را همان‌قدر خوب شنید و نیکو دریافت که هر هنرمندی در هر گوشه‌ای از عالم.»
2 تیرماه 1393
منبع خبر: روزنامه شرق
سخنرانی جواد مجابی در مورد آثار ناصر اویسی، موزه هنرهای معاصر تهران
24 اثر نقاشی، از آثار ناصر اویسی همراه با ارائه کتاب آثار این هنرمند با همکاری آرت سنتر، عصر روز شنبه 27 خردادماه با حضور هنرمندان در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش در آمد.
جواد مجابی ، شاعر ، نویسنده و پژوهشگر نیز در این مراسم گفت:آثار ناصر اویسی 60 سال است که دایم به نمایش در آمده است.او در 23 سالگی تصویری امپرسیونیستی از البرسکی کشید که جایزه ای هم نصیب او کرد.سال بعد او همراه با 32 نقاش در انجمن ایران و آمریکا اثری را ارائه کرد که منتقدان آن را پیروی از ون گوگ قلمداد کردند که جایزه آن نمایشگاه را از آن خود کرد.
اما او در سال 1336با آثار متنوعش در انجمن دوستداران هواپیمائی شیوه ای را آغاز کرد که راه و رسم همیشگی اش شد و آن هم نو کردن مینیاتور بود و با حضور در بی ینال دوم و سوم نقاشی و به واسطه جایزه ای که گرفت در گزینش شیوه اش استوارتر عمل کرد.
این شاعر و نویسنده گفت:توجه او به مینیاتور ایران به عنوان میراث ملی موجب شد او با ساده کردن خطوط و اختصار رنگ فضای سنتی نگارگری ایران را به زمان حاضر و خیال های رنگینش پیوند بزند.او در اوایل بیشتر از نقاشی زند و قاجار الهام می گرفت او به تدریج به دستاوردهای قرون پیشین توجه کرد و نقاشی های سلجوقی و کتیبه های و مجموعه های هنری قرن هفت به بعد را بررسی کرد و مورد استفاده قرار داد.در واقع آثار هخامنشی و ساسانی غالب تابلوهای او را شکل دادند .
مجابی گفت:اویسی با این که حقوق خوانده بود اما همواره دلش با شعر بود و خواندن شعر استادان شعر به تدریج نقاشی شعر گونه را در آن بیدار کرد به گونه ای که می توان او را نقاش شاعرانگی ها دانست و بینش شاعرانه در تابلوهایش به ظرافت کالبدی تجسم یافته است.
وی اظهار داشت:خلوت بودن فضای پس زمینه و ایجاز خطوط و طراحی شتابناک ساده وار ، حاصل تاملات او در هنر چین و ژاپن است.اما اقامت او در اروپا و آمریکا و احاطه اش به هنر جهانی در سیاق کارش بی تاثیر نبود.اویسی از آغاز کارش هندسه نقاشی مدرن و غرب و ترکیب بندی شاهکارهای استادان پیشین و رنگ بندی و سامان بخشی نهایی کارش را از دل موزه ها و مجموعه های جهانی بیرون کشید.
این پژوهشگر در پایان گفت:نگاه پرشور و سالم اویسی به جهان آدمیان ، آثار او را آکنده از زیبایی کرده است .اویسی وقتی بیشتر با تاریخ و فرهنگ و هنر ایران آشنا شد ، هرجا که سفر کرد وطنش را با قلبش و در قلم مو و رنگدانش به همراه برد.
27 خردادماه 1396
منبع خبر: وبسایت موزه هنرهای معاصر تهران